Olej lniany

Olej lniany to jeden z najbardziej hołubionych składników naturalnych, zarówno zalecanych w codziennej diecie, jak i pielęgnacji ciała. Jest również głównym składnikiem jednej z najbardziej znanych diet, tj. diety budwigowej. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje o tym wspaniałym oleju naturalnym.

Len to znana od wieków roślina, szeroko wykorzystywana już od niepamiętnych czasów. Kojarzy się najczęściej z surowcem potrzebnym do wytwarzania lnianej przędzy, z której tworzone są mocne, przewiewne, ale mocne tkaniny.

O ile właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne siemienia lnianego są wykorzystywane od lat, o tyle sam olej lniany jest znacznie mniej popularną formą dbania o zdrowie i urodę. Olej lniany powstaje w wyniku tłoczenia na zimno dojrzałych nasion lnu, czyli popularnego siemienia lnianego. Stosuje się go zarówno w przemyśle spożywczym, jako cenny składnik diety, jak i w przemyśle kosmetycznym. Można go jednak spotkać w wielu materiałach budowlanych, szczególnie konserwatorskich i wykończeniowych.

Co w oleju piszczy?

Olej lniany to wręcz niewyobrażalna skarbnica niezbędnych dla zdrowia mikroelementów. Jest to produkt, który posiada doskonały bilans kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które należą do tak zwanej grupy NNKT.  Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowestanowią grupę związków potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, których samodzielnie nie potrafi wytworzyć.

Przeciętnie człowiek spożywa kwasy omega-3 i kwasy omega-6 w proporcji 1: 50, co jest bardzo szkodliwe dla naszego organizmu. Niedobór jednych, a nadwyżka drugich prowadzi do wielu schorzeń, praktycznie z każdej dziedziny medycznej. Z tego też powodu, olej lniany, który posiada proporcje tych kwasów 1:1 jest szczególnie polecany jako cenny składnik diety praktycznie dla każdego, a przede wszystkim, jako podstawa diety dla sportowców i diety budwigowej.

Ze względu na pochodzenie oleju lnianego posiada on pewne charakterystyczne cechy. Jego kolor oscyluje pomiędzy żółtym, aż do brązowych odcieni. Posiada lekko „rybi” zapach, przez co łatwo go odróżnić od innych olejów roślinnych. Dodatkowo, można w nim odczuć nutę lekko migdałowego albo grzybowego zapachu.

Olej lniany posiada bardzo krótki termin przydatności do spożycia, po czym wysycha i traci swoje najcenniejsze właściwości. Dzięki temu, w okresie jego przydatności mamy pewność, że zachowuje on wszystkie niezbędne dla zdrowia składniki. Oprócz optymalnej proporcji nienasyconych kwasów tłuszczowych olej lniany zawiera duże ilości witaminy E, silnego przeciwutleniacza, działającego także, jako swoisty transport cennych substancji w głąb organizmu. Pozwala ona skórze pozostać piękną, zdrową i młodą. Olej lniany zawiera także znaczną ilość kwasu omega-9.

No to chlup!

Olej lniany może być praktycznie dodawany do każdej potrawy i do … każdego kosmetyku. Najważniejsze jest jednak to, by nie był on podgrzewany. Tak jak inne oleje tłoczone na zimno świetnie spisuje się jako cenny dodatek do sałatek, sosów, surówek oraz past. Aby profilaktycznie uzupełnić niedobór kwasów omega-3 wystarczy dodawać 1 łyżkę dziennie do swoich posiłków.

Dobrym przykładem zastosowania oleju lnianego jest dieta dr Budwig, której podstawą żywieniową jest pasta z 2-6 łyżek oleju lnianego i 12,5 dag chudego twarogu (dodatki według uznania). Stosowana jest ona między innymi w leczeniu różnych przypadłości, w tym także posiadająca działanie antynowotworowe.

Pamiętajmy jednak, że olej lniany musi być zawsze świeży, aby zachować swoje „moce”. Z tego powodu należy go przechowywać w temperaturze od 5 do 10 o C, w szczelnie zamkniętych, ciemnych pojemnikach, chronionych przed promieniami słonecznymi.

Właściwości zdrowotne oleju lnianego:

Tyle słowem wstępu. Skupmy się teraz na tym, co najważniejsze, czyli nieocenionych właściwościach zdrowotnych, pielęgnacyjnych i leczniczych oleju lnianego. A wykazuje on pozytywne działanie praktycznie w każdym aspekcie naszego organizmu.

1. Mózg

Kwas tłuszczowy DHA (dokozaheksaenowy) to jeden z najważniejszych składników odżywczych mózgu. Kwas ten zaliczany jest do grupy kwasów omega-3 i syntezuje się z kwasu alfa-oleinowego, którego zawartość w oleju lnianym wynosi ponad 60%. Niedobory tego składnika oraz niewłaściwy stosunek pomiędzy nim, a kwasem omega-6, mogą powodować chwiejność emocjonalną, problemy z pamięcią, wzrokiem oraz schorzenia neurologiczne. Z tego tez powodu wykazuje on dobre działanie w leczeniu stanów depresyjnych oraz poprawia pamięć i koncentrację. Odpowiednia ilość dostarczanych kwasów omega-3, które wchodzą w skład komórek nerwowych, zapewnia im sprawne i niezakłócone funkcjonowanie.

2. Serce i układ naczyniowy

Zawarte w oleju lnianym kwasy omega-6 zwiększają utlenianie tak zwanego złego cholesterolu, czyli cholesterolu LDL, co gwarantuje dużo lepszą ochronę przed chorobowi serca, niż stosowanie wielu syntetycznych leków. NNKT zapobiegają rozwojowi miażdżycy, zawałowi i nadciśnieniu. Zawartość kwasu alfa-linolenowego przyczynia się również do wzrostu poziomu zdrowego cholesterolu HDL, który chroni serce przed zawałami i pomaga przy problemach z arytmią. Olej lniany rozszerza także naczynia wieńcowe i zwiększa siłę skurczową mięśnia sercowego. Nienasycone kwasy tłuszczowe to także ważna rola w transporcie i przemianach metabolicznych tłuszczu, dzięki czemu poprawia się stan ogólny naczyń krwionośnych, współpracujących z cholesterolem i białkami w produkcji energii w mitochondriach.

3. Choroby nowotworowe

Lignany, czyli zawarte w oleju lnianym silne przeciwutleniacze, doskonale unieszkodliwiają wolne rodniki, odpowiedzialne za powstawanie wielu nowotworów. Ograniczają między innymi rozrost prostaty i tworzenie się raka tego organu. Zastosowanie oleju lnianego w profilaktyce nowotworowej jest znane głównie dzięki wyżej wspomnianej diecie dr Budwig.

4. Zaburzenia hormonalne

Kwasy omega-3 przyspieszają przemianę materii, co przyczynia się do spalenia tłuszczu i glukozy, dzięki czemu nie odkładają się w organizmie. Jest to szczególne ważne przy niedoczynności tarczycy, gdzie przemiana materii zostaje w oczywisty sposób upośledzona. Dodatkowo, zawarte w oleju lnianym kwasy omega-3 podnoszą energię organizmu i tym samym zachęcają do zwiększonego wysiłku fizycznego oraz uprawiania sportu.

5. Cukrzyca

Kwasy omega-3, a głównie kwasy DHA, uwrażliwiają błony komórkowe na działanie insuliny, dlatego zawsze powinniśmy dbać o odpowiednie proporcje kwasów omega-6 i omega-3. Przy dobrze zbilansowanej diecie, obejmującej olej lniany, złagodzone są wahania poziomu cukru we krwi, głównie przy cukrzycy typu II.

6. Osteoporoza

Olej lniany zawiera cenne fito-estrogeny, które usprawniają podział i zróżnicowanie komórek kościotwórczych oaz zwiększają syntezę kolagenu. Tym samym powodują wzrost gęstości kości, zapobiegając nadmiernej kruchości i złamaniom.

7. Choroby będące następstwem stanów zapalnych

NNKT zawarte w oleju lnianym, umożliwiają produkcję PGE-1, PGE-3 i PGI-1, czyli prostaglandyn przeciwzapalnych, których niski stan może doprowadzić o wielu chorób, miedzy innymi zapalenia stawów, czy zapalenia jelita grubego. Zapobiega to wielu chorobom zwyrodnieniowym stawów, a wydzielane podczas trawienia oleju śladowe ilości cyjanowodoru, hamują rozrost negatywnych drobnoustrojów jelitowych. Olej lniany nie jest typową alternatywą, ale może zmniejszyć zapotrzebowanie na leki przeciwzapalne.

8. Nadwaga i otyłość

Zawartość lignanów lnianych w diecie powoduje hamowanie aktywności enzymu, odpowiedzialnego za produkcję estrogenów. Zaburzenia na tym tle doprowadzają do otyłości cellulitu, a także ginekomastii u mężczyzn.

9. Hemoroidy

Stosowanie oleju lnianego umozliwia działanie osłaniające na przewód pokarmowy, regeneruje błony, w tym także stany zapalne w postaci hemoroidów.

10. Jaskra

Olej lniany obniża ciśnienie śródgałkowe oczu, które nieregulowane może przyczynić się do powstawania jaskry.

11. Bolesne miesiączki

Dzięki działaniom kwasów omega-3, które stymulują produkcję prostaglandyn, można zmniejszyć uczucie bólu podczas miesiączki. Spożywanie oleju lnianego pomaga regulować cykl miesiączkowy, a także może wspomagać leczenie niepłodności i PMS.

12. Kobiety w ciąży i karmiące

W przypadku ciąży to matka musi zadbać o właściwy poziom NNKT w organizmie płodu, gdyż on sam ich nie jest w stanie pozyskać. Utrzymanie prawidłowej proporcji pomiędzy spożyciem kwasów omega-3 i omega-6 zabezpiecza przed przedwczesnym porodem oraz wspomaga prawidłowy rozwój mózgu oraz siatkówki oka płodu. W czasie karmienia piersią ważne jest także dostarczanie do odpowiedniej ilości kwasów, w związku z zabezpieczeniem obecności w mleku wysokiej zawartości kwasów EPA oraz DHA, które wpływają na ogólny i prawidłowy rozwój dziecka. Wiele na to wskazuje, że dzieci kobiet stosujących dietę budwigową charakteryzują się wyższym poziomem inteligencji od innych rówieśników, nawet o około 19%.

13. Problemy dzieci i młodzieży

Olej lniany wyraźnie wspomaga procesy myślowe u dzieci uczących się, dlatego powinien być stosowany jako pomoc w leczeniu ADHD oraz zaburzeń hormonalnych i trądzikowych, szczególnie u dorastającej młodzieży.

14. Dieta dla sportowców

Regularne spożycie oleju lnianego pomaga przekształcać składniki pokarmowe na energię, a także wspomaga rozwój tanki mięśniowej i ogranicza przyrost tkanki tłuszczowej. Zwiększ on wydolność i wytrzymałość, głównie dzięki pomocy w transporcie hemoglobiny. Pomaga również w sytuacjach, gdy potrzebne jest szybkie dotlenianie organizmu i absorpcja składników pokarmowych.

15. Ochrona układu pokarmowego

Olej lniany aktywizuje przemianę materii, wspomaga procesy trawienne, a nawet zapobiega rozwojowi kamieni żółciowych oraz może się przyczynić do ich rozpuszczania. Dodatkowo osłania błony śluzowej na całej długości układu pokarmowego i wydalniczego.

16. Procesy immunologiczne

Składniki oleju lnianego wzmacniają system odpornościowy, dzięki czemu zmniejszają ryzyko powstania alergii. Działają również aktywizująco na podziały komórkowe.

17. Skóra

Stosowany zewnętrznie, jak i wewnętrznie, nadaje skórze elastyczność, odżywia ją i pomaga w masażach relaksacyjnych. Zawartość NNKT poprawia procesy lecznicze egzem i łuszczycy. Chroni skórę przed promieniowaniem UV, nadaje gładkości i dogłębnie nawilża. Olej lniany jest idealny do pielęgnacji skóry suchej i zmęczonej. W przypadku skóry tłustej pozwala na regulację poziomu sebum, rozprowadza łój równomiernie po skórze i zapobiega powstawaniu zaskórników.

18. Włosy

Olej z lnu doskonale nadaje się do zabiegów olejowania włosów, a także jako doskonały dodatek do szamponów lub odżywek. Działa przeciwłupieżowo, hamuje wypadanie włosów, ogranicza łysienie u mężczyzn. Jako składnik aktywny kosmetyków naturalnych doskonale odżywia, wygładza i pozwala na zachowanie właściwego poziomu wilgotności.

19. Paznokcie

Moczenie paznokci w oleju lnianym pozwala im na doskonałe odżywienie, regenerację i nawilżenie. Zmiękcza także skórki i odżywia skórę dłoni, zapobiegając jej pękaniu.

20. A nawet zdrowie zwierząt!

Olej lniany dodawany do diety psów i kotów zapobiega matowieniu sierści oraz stanom zapalnym i chorobom skórnym, takim jak łupież, linienie czy prosówkowe zapalenie skóry. Wykazuje również silne działanie ochronne podczas pielęgnacji koni, również jako składnik ich diety.

Jak stosować olej lniany?

Zapotrzebowanie naszego organizmu na kwasy NNKT to dla dorosłej osoby około 1 gram na kilogram masy ciała dziennie czyli przeciętnie 4 łyżki. Zapotrzebowanie jest większe u osób chorych oraz dzieci i młodzieży. Większe dawki oleju lnianego nie powodują przybierania na wadze i odkładania się tkanki tłuszczowej. Należy jednak pamiętać, że olej lniany to bardzo zdrowy dodatek do diety, a nie lek.

I parę ciekawostek na zakończenie….

• siemię lniane to ponad 700 razy więcej lignanów, niż zawierają inne gatunki roślin, tj. naturalnych fitohormonów tkankowych o właściwościach anytnowotworowych,
• olej lniany to podstawowy tłuszcz w diecie kulturystów,
• zawartość kwasu omega-3 jest w oleju lnianym jest dwa razy większa, niż w oleju kokosowym,
• już kilka dni stosowania oleju lnianego pozwala nam przywrócić w organizmie równowagę kwasów tłuszczowych,
• według brytyjskiego eksperta Richarda Doll’a regularne stosowanie oleju lnianego w samej Wielkiej Brytanii codziennie zapobiegałoby 450-ciu zgonom dziennie.

Olej lniany to jeden z niezwykłych produktów, którego pochodzenie zawdzięczamy samej naturze. Posiada nieocenione wartości lecznicze, pielęgnacyjne i wspomagające rozwój oraz prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Codzienne stosowanie tego niesamowitego tłuszczu zapewnia nam zdrowie i promienny wygląd, a także doskonałe właściwości lecznicze, zdrowotne i profilaktyczne.